سرفه خونی یا هموپتیزی (Hemoptysis)، به دفع خلط همراه با خون توسط سرفه که منشا آن اغلب از مجاری هوایی تحتانی و ریه ها می باشد، گفته می شود. سرفه ممکن است همراه با مخلوط خلط و خون یا خون روشن به تنهایی باشد. وقتی مخلوط خلط و خون در سرفه باشند، ممکن است خلط کف آلود و صورتی رنگ به نظر برسد. گاهی نیز منشا خون از بینی، دهان یا ترشحات شکمی هستند. حجم خون ممکن است اندک و در حد رگه های خون یا زیاد و شدید باشد. چنانچه سرفه خونی شدید باشد، بسیار خطرناک می باشد و یک اورژانس پزشکی محسوب می گردد. در ادامه این مطلب، به طور کامل تر به بررسی علل و درمان سرفه خونی پرداخته شده است.
علت سرفه خونی
اغلب علل سرفه خونی خوش خیم و بی خطر می باشند. اما سرطان ها و بیماری های بدخیم نیز ممکن است علت سرفه خونی باشند. جهت تشخیص علت سرفه خونی و درمان سرفه، باید به شرح حال فرد مبتلا به دقت توجه شود و معاینه کامل توسط پزشک از بیمار انجام گردد. علت سرفه خونی می تواند هریک از موارد زیر باشد:
- عفونت های تنفسی و پنومونی
- برونشیت (التهاب برونش ها)
- برونشکتازی (تخریب و گشاد شدن مجاری هوایی)
- سرطان ریه و مجاری هوایی
- گیر گردن جسم خارجی در مجاری هوایی
- سل (توبرکلوز)
- آمبولی ریه
- تنگی دریچه میترال
- آبسه ریه
- مصرف کوکائین یا کراک
- بیماری های انسدادی ریه (COPD)
- التهاب عروق (واسکولیت ها)
- نارسایی قلبی
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت آنلاین، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
آیا سرفه خونی خطرناک است؟
اگرچه که عفونت ها شایع ترین علت سرفه خونی می باشند و درمان سرفه نیز در این موارد به راحتی قابل انجام می باشد، ولی برخی علل آن نیز بسیار خطرناک می باشند. به طور مثال سرفه خونی در فرد سیگاری به خصوص اگر همراه با کاهش وزن باشد، قویا به نفع سرطان ریه می باشد. سرطان ریه نیز به اندازه ای خطرناک است که دومین علت مرگ به دنبال سرطان در سرتاسر جهان می باشد. همچنین چنانچه حجم سرفه خونی نیز زیاد باشد، بسیار خطرناک و تهدید کننده حیات می باشد. خونریزی شدید مجاری هوایی (Massive hemoptysis) یک اورژانس پزشکی محسوب می گردد و درمان سرفه باید به طور اورژانسی در این موارد آغاز گردد.
پیشنهاد مقاله : شناخت و درمان تب و سرفه شدید ( نشانه‌ها، علائم و درمان)
روش های بررسی و تشخیص علت سرفه خونی
تشخیص علت سرفه خونی، اصلی ترین قدم برای درمان سرفه و متوقف کردن آن می باشد. جهت تشخیص علت می توان از یک یا چند مورد از روش های زیر استفاده نمود:
- عکس ساده قفسه سینه (CXR)
- سی تی اسکن ریه ها
- برونکوسکوپی
- آزمایش خون (بررسی تست های انعقادی، تعداد گلبول های سفید، هموگلوبین و …)
- اسمیر و کشت خلط
پیشنهاد مقاله: آزمایش خون rbc چیست + تفسیر آزمایش خون
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص عفونی انلاین و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
درمان سرفه خونی
اگرچه که برخی اصول کلی درمان سرفه همراه با خون در همه افراد یکسان می باشند، اما به طور کلی درمان سرفه خونی به علت زمینه ای آن بستگی دارد. به طوری که هدف اصلی، برطرف کردن علت زمینه ای آن می باشد. به نکات زیر توجه داشته باشید:
- درمان علت زمینه ای: به طور مثال اگر عفونت علت سرفه خونی می باشد، باید درمان آنتی بیوتیکی مناسب یا درمان ضدویروس مناسب آغاز گردد. یا اگر سرطان ریه عامل آن است، باید شیمی درمانی یا رادیوتراپی در اسرع وقت آغاز گردند. درمان ضد سل نیز در صورت تشخیص سل، آغاز می گردد.
- مهار و درمان سرفه: استفاده از داروهای ضد سرفه مانند شربت دکسترومتورفان، قرص استامینوفن کدئین و … نیز از طریق مهار مرکز سرفه با بهبود علائم همراه هستند.
- جراحی: گاهی در صورتی که خونریزی شدید از یک محل خاص ریه باشد، ممکن است جراح قفسه صدری با خروج آن قسمت خونریزی را متوقف نماید.
- آنژیوآمبولیزاسیون: یکی از روش های درمان سرفه خونی شدید و تهدیدکننده حیات می باشد. در این روش عروق اصلی مسبب خونریزی بسته می شوند.
- پرهیز از مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین، ریواروکسابان، آسپرین و پلاویکس.
- پرهیز از مصرف داروهای خلط آور مانند استیل سیستئین نیز موثر می باشد.
- چنانچه گیر کردن جسم خارجی منجر به تحریک مجاری شده باشد، خروج آن توسط برونکوسکوپی در درمان سرفه خونی کمک کننده می باشد.
تفاوت سرفه خونی (Hemoptysis) و استفراغ خونی (Hematemesis)
تعیین منشا خونریزی مهم ترین قدم در ارزیابی خلط خونی می باشد. پزشک حاذق باید بین منشا فوقانی (بینی، حلق و گلو) و تحتانی (ریه ها و برونش ها) خونریزی در مجاری هوایی و منشا خونریزی از سیستم گوارشی به درستی افتراق قائل گردد. گاهی علت سرفه خونی در حقیقت ترشحات معده خونی و هماتمز می باشد. این حالت ممکن است با سرفه خونی اشتباه گرفته شود. استفراغ خونی اغلب با بقایای غذا و شیره معده همراه می باشد. ولی سرفه خونی با خلط و رگه های خون همراه است. افتراق این دو از هم از نقش مهمی برای انتخاب درمان مناسب برخوردار می باشد.
پیشنهاد ویژه: مطالعه مقاله سرفه خشک و درمان آن
