رگهای واریسی رگهای بزرگ، متورم و پیچ خورده‌ای هستند که اغلب به رنگ آبی یا بنفش تیره به نظر می رسند. واریس معمولاً در پاها، در داخل ساق پا یا پشت زانو ایجاد می‌شوند. در این وضعیت دریچه های معیوب یا آسیب دیده در وریدها باعث می‌شوند که خون در جهت اشتباه جریان یافته یا جمع شود. این عارضه به خصوص در زنان بسیار شایع است. حدود 25 درصد از کل بزرگسالان واریس پا دارند. برای بسیاری از افراد، این مشکل صرفاً یک نگرانی از جنبه زیبایی می‌باشد، در حالی که برای سایر افراد، می تواند باعث درد و ناراحتی و گاهی اوقات، مشکلات جدی تری شود. به طور معمول درمان شامل اقدامات خودمراقبتی یا اقداماتی است که توسط پزشک برای بستن یا برداشتن رگ ها انجام می شود.
علایم
هرچند درد علامت شایعی است، اما در بسیاری موارد، ممکن است وجود نداشته باشد. علایم معمول واریس عبارتند از:
- رگهایی به رنگ بنفش تیره یا آبی
- سیاهرگ های پیچ خورده، برآمده و اغلب طناب مانند روی پاها
علایم و نشانه های دردناک وریدهای واریسی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- احساس درد در پاشنه پا یا سنگینی در پاها
- سوزش، ضربان، گرفتگی عضلات و تورم در ساق پا
- تشدید درد پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
- خارش در اطراف یک یا چند ورید
- تغییر رنگ پوست در اطراف وریدهای درگیر
رگهای عنکبوتی شبیه به رگهای واریسی اما کوچکتر هستند. این رگها به سطح پوست نزدیک تر بوده و اغلب قرمز یا آبی و شبیه تار عنکبوت می‌باشند.
پیشنهاد مقاله: رایج ترین علل ضعف پا و درمان آن با پزشک ارتوپد
علل واریس
وریدها دریچه های یک طرفه‌ای دارند که از بازگشت خون به عقب جلوگیری می کنند. هنگامی که این دریچه ها از کار می افتند، خون به جای حرکت به سمت قلب، در رگ ها شروع به جمع شدن می کند که در نتیجه آن رگ ها بزرگ می شوند. واریس اغلب پاها را تحت تأثیر قرار می دهد زیرا رگهای آنجا دورترین رگها از قلب هستند و نیروی گرانش جریان خون را به سمت بالا سخت‌تر می‌کند.
برخی از علل بالقوه واریس پا عبارتند از:
- بارداری
- یائسگی
- سن بالای 50 سال
- ایستادن برای مدت طولانی
- چاقی
- سابقه خانوادگی
تشخیص
پزشک برای تشخیص واریس، پاها و وریدهای قابل مشاهده را در حالی که بیمار نشسته یا ایستاده است معاینه کرده و در مورد هر گونه درد یا علائم بررسی می‌نماید. همچنین ممکن است برای بررسی جریان خون در اندام های درگیر، سونوگرافی عروق یا ونوگرافی انجام شود. در ونوگرافی، رنگ مخصوصی را به پاهای بیمار تزریق کرده و از ناحیه مورد نظر با اشعه ایکس عکس می گیرند که به پزشک دید بهتری از نحوه جریان خون می دهد. این بررسی ها کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که اختلال دیگری مانند لخته خون یا انسداد باعث درد و تورم در پاها نشده است.
درمان
اگر فردی علائم یا ناراحتی نداشته و وجود رگ های واریسی برایش اهمیتی نداشته باشد، می‌توان از اقدامات درمانی چشم پوشی کرد. اکثر افراد مبتلا می‌توانند با استفاده از درمانهای خانگی مانند جوراب‌های فشاری تسکین کافی دریافت کنند. اما در افراد علامتدار برای کاهش درد و ناراحتی یا رفع عوارضی مانند زخم پا، تغییر رنگ پوست یا تورم، و یا به دلایل زیبایی، مداخلات پزشکی لازم می‌شود.
عمل جراحی
اگر وریدهای درگیر بزرگ باشند، ممکن است برداشتن آنها از طریق جراحی تحت بیهوشی عمومی در نظر گرفته شود. در بیشتر موارد، بیمار می تواند در همان روز به خانه برود. اما اگر جراحی روی هر دو پا لازم باشد، بیمار باید یک شب را در بیمارستان بگذراند. درمان با اشعه لیزر اغلب برای بستن رگ های کوچکتر و همچنین رگ های عنکبوتی استفاده می شود.
برش دادن و بستن
در این روش یک برش در نزدیکی کشاله ران بیمار در بالای ورید مورد نظر و یک برش دیگر پایین تر از رگ، در مچ پا یا زانو زده می‌شود. در حالی که بالای رگ بسته شده، یک سیم نازک و منعطف از پایین رگ عبور کرده و سپس بیرون کشیده می شود که رگ را همراه خود می برد. این روش معمولاً نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد اما گاهی اوقات می تواند منجر به کبودی، خونریزی و درد شود. در موارد بسیار نادر، ممکن است لخته خون در ورید (DVT) ایجاد گردد. پس از جراحی، به طور معمول بهبودی طی چند روز آغاز می‌شود، اما ممکن است قبل از بازگشت به محل کار و سایر وظایف عادی چند هفته صبر کردن لازم باشد. بیماران در طول دوره نقاهت، باید جوراب های فشاری بپوشند.
اسکلروتراپی
پزشک یک ماده شیمیایی به رگها تزریق می‌کند که باعث ایجاد زخم و بسته شدن آنها می‌شود. چند هفته بعد، این رگها محو می‌شوند. اما گاهی لازم است برای یک ورید بیش از یک بار تزریق انجام شود.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
ریشه کنی با امواج رادیویی
پزشک با کمک سونوگرافی یک برش کوچک در بالا یا زیر زانو ایجاد کرده و سپس یک لوله باریک یا کاتتر را به داخل ورید هدایت می‌نماید. در مرحله بعد یک پروب ساطع کننده انرژی رادیویی وارد کاتتر می‌شود . این انرژی ورید را گرم کرده و باعث می‌شود دیواره‌های آن فرو بریزند و رگ را مسدود نمایند. این روش معمولاً با بی حسی موضعی و برای وریدهای واریسی بزرگتر ترجیح داده می شود.
لیزر
تحت بی حسی موضعی یک کاتتر در رگ بیمار وارد شده وسپس یک لیزر کوچک را از طریق آن رد می‌کنند و در بالای ورید مورد نظر قرار می دهند. از این طریق انرژی کمی ایجاد می شود که ورید را گرم کرده و آن را مسدود می‌نماید. در این روش ممکن است مقداری آسیب عصبی وجود داشته باشد که معمولاً مختصر است.
فلبکتومی با قدرت ترانس ایلومینیت
تحت بی‌حسی موضعی یا عمومی، یک نور مخصوص را از طریق یک برش زیر پوست می‌گذراند تا رگهای آسیب دیده مشخص شوند. سپس وریدهای مورد نظر را با یک دستگاه مکش برش می دهند و خارج می کنند. ممکن است بعد از این عمل مقداری خونریزی و کبودی وجود داشته باشد.
درمانهای خانگی
می توان اقداماتی را برای بهبود درد و جلوگیری از بدتر شدن رگ های واریسی در خانه انجام داد، ازجمله:
- ورزش کردن
- حفظ وزن بدن متناسب
- بالا بردن پاها
- اجتناب از ایستادن یا نشستن طولانی مدت
- همچنین بسیاری از درمانهای طبیعی بدون نسخه، ازجمله کرم‌های موضعی، و نرم‌کننده‌ها در دسترس هستند که می‌توانند به تسکین درد و تخفیف علایم کمک کنند.
- جوراب فشاری
این جوراب‌ها پاهای فرد را تحت فشار قرار می دهد و گردش خون را بهبود می‌بخشند. به این ترتیب، جریان خون مناسب به سمت بالا، در برابر جاذبه و بازگشت به سمت قلب بهبود می‌یابد. استفاده از جوراب‌های فشاری به کاهش ناراحتی، درد و تورم کمک می‌کنند، اما مشخص نیست که آیا این جوراب‌ها از ایجاد یا بدتر شدن رگهای واریسی جلوگیری می‌کنند یا خیر. نتایج در این موارد متفاوت و متناقض بوده است.
پیشنهاد ویژه: بهترین پزشک ارتوپد برای درمان درد های عصبی
عوارض
عوارض واریس پا، اگرچه نادر است، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- زخم: زخم‌های دردناک می‌توانند روی پوست نزدیک رگهای درگیر، به‌ویژه در نزدیکی مچ پا ایجاد شوند. معمولاً قبل از ایجاد زخم یک نقطه تغییر رنگ روی پوست شروع می شود.
- لخته شدن خون: گاهی اوقات، سیاهرگ های عمقی پاها بزرگ شده و ممکن است باعث درد و تورم در پا شوند. درد یا تورم مداوم می تواند نشانه لخته شدن خون باشد.
- خون ریزی: گاهی رگهای نزدیک به پوست پاره می‌شوند. اگرچه این اتفاق معمولا فقط باعث خونریزی جزئی می شود، اما نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
کلام پایانی
وریدهای واریسی معمولاً با گذشت زمان حتی در صورت ایجاد تغییرات لازم در سبک زندگی، بدتر می شوند. اما این اقدامات محافظتی معمولاً هیچ مشکل پزشکی طولانی مدتی ایجاد نمی کنند و انجام آنها از انجام ندادنشان بهتر است. در برخی موارد، این بیماری می‌تواند منجر به زخم در پاها، لخته شدن خون یا التهاب مزمن و در موارد شدید، بروز پارگی در رگها شود. در صورت بروز هر یک از این علائم باید به پزشک مراجعه کرد. پس از معاینه و انجام بررسی های لازم رویکرد مناسب درمانی اتخاذ خواهد شد.
سوالات متداول
چگونه از واریس پیشگیری می شود؟
برای جلوگیری از واریس ، باید وزن مناسبی داشته باشید، به طور منظم ورزش کنید، از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری کنید، پاهای خود را هنگام نشستن یا دراز کشیدن بالا بیاورید و جوراب‌های فشاری بپوشید.
واریس به چه معناست؟
رگهای واریسی که به‌عنوان واریس نیز شناخته می‌شوند، زمانی ایجاد می‌شوند که رگهای شما بزرگ، گشاد و پر از خون شوند. این سیاهرگ ها اغلب دردناک بوده، معمولاً متورم و برجسته به نظر می رسند و رنگ بنفش مایل به آبی یا قرمز دارند. این عارضه به خصوص در زنان بسیار شایع است.
برای واریس دردناک چه دارویی مصرف کنم؟
داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن به کاهش و از بین بردن تورم، درد و افزایش فشار ناشی از واریس کمک می‌کنند. بنابراین، می توانند درد را برای ساعات طولانی تری تسکین دهند، به خصوص اگر در حرفه ای هستید که نیاز به ایستادن زیاد دارید و به پاهای خود فشار می آورید.
چه چیزی برای واریس خوب نیست؟
غذاهای شور، خوراکی‌های حاوی شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده در صدر فهرست غذاهایی هستند که مبتلایان به واریس باید از آنها اجتناب نمایند. سدیم موجود در نمک باعث حفظ آب در بدن شده و در نتیجه حجم و فشار خون افزایش می یابد. این عوارض به سیستم وریدی فشار وارد می کنند.
چه ویتامین ها و مواد معدنی به درمان واریس کمک می کنند؟
برای کمک به تقویت دیواره‌های سیاهرگی و پمپاژ موثر خون، رژیم غذایی سالم غنی از ویتامین‌های C، E، B6 و B12، به‌علاوه مس، فیبر و بیوفلاونوئیدها نقش چشمگیری ایفا می‌نماید.
