بلوغ زودرس زمانی است که بدن کودکان خیلی زود به بدن بزرگسالان تبدیل می شود. این تغییر به عنوان بلوغ شناخته می شود. بیشتر اوقات بلوغ بعد از 8 سالگی در دختران و بعد از 9 سالگی در پسران اتفاق می افتد. با این حال کودکان ممکن است زودتر به بلوغ برسند. بلوغ زودرس زمانی است که بلوغ برای کودکی که آن را طی می کند خیلی زود شروع می شود. در دوران بلوغ ماهیچه ها و استخوان ها به سرعت رشد می کنند. شکل و اندازه بدن تغییر می کند. و بدن قادر به بچه دار شدن می شود. علائم بلوغ زودرس یا نشانه های بلوغ زودهنگام در دختران و پسران متفاوت است.
علت بلوغ زودرس را اغلب نمی توان یافت. به ندرت شرایط خاصی مانند عفونت، مشکلات هورمونی، تومورها، مشکلات مغزی یا صدمات و همچنین عوامل محیطی ممکن است باعث بلوغ زودرس شود. درمان بلوغ زودرس معمولاً شامل داروهایی برای به تاخیر انداختن بلوغ است. اگر میخواهید بدانید علائم بلوغ زودرس، پیشگیری و درمان آن چگونه است؟ بهتر است تا پایان این مقاله مارا همراهی کنید.
هورمون بلوغ چیست؟
در دوران بلوغ واحد هیپوفیز هیپوتالاموس مانند یک بزرگسال شروع به کار می کند. هیپوتالاموس شروع به ترشح مقادیر بیشتری از هورمون آزاد کننده گنادوتروپین یا GnRH به صورت ضربانی می کند و هیپوفیز با ترشح مقادیر بیشتری از گنادوتروپین ها، FSH و LH به صورت ضربانی پاسخ می دهد.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
دلایل بلوغ زود هنگام
علائم بلوغ زودرس ممکن است در اثر تومورها یا رشد روی تخمدان ها، غدد فوق کلیوی، غده هیپوفیز یا مغز شروع شود. علل دیگر ممکن است شامل مشکلات سیستم عصبی مرکزی، سابقه خانوادگی بیماری یا برخی از سندرم های ژنتیکی نادر باشد. در بسیاری از موارد هیچ دلیلی برای این اختلال یافت نمی شود. دو نوع بلوغ زودرس وجود دارد:
- وابسته به گنادوتروپین: به بلوغ زودرس مرکزی نیز معروف است. این شایع ترین نوع بلوغ زودرس است. اکثر دختران و نیمی از پسران با بلوغ زودرس به این نوع مبتلا هستند. بلوغ با ترشح اولیه هورمون هایی به نام گنادوتروپین شروع می شود. گنادوتروپین ها شامل هورمون لوتئینیزه کننده (LH) و هورمون تحریک فولیکول (FSH) هستند. در دختران، بلوغ زودرس ممکن است به دلیل بلوغ اولیه هیپوتالاموس، غدد هیپوفیز و تخمدان ها باشد. اما در بیشتر موارد هیچ دلیلی پیدا نمی شود.
- مستقل از گنادوتروپین: این نوعی بلوغ زودرس است که با آزادسازی زودهنگام گنادوتروپین ها شروع نمی شود. در عوض به دلیل ترشح اولیه سطوح بالای هورمون های جنسی ایجاد می شود. اینها شامل آندروژن های مردانه و استروژن های زنانه است.
علائم بلوغ زودرس در دختر
نشانه‌ها ویژگی‌های جنسی ثانویه هستند که زود اتفاق می‌افتند. علائم بلوغ زودرس در دختران می تواند شامل موارد زیر باشد:
- رشد سینه
- موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل
- قاعدگی
- تخمک گذاری
پیشنهاد مقاله: ترس از دست دادن عشق یا فیلوفوبیا چیست؟ + نحوه درمان
علائم بلوغ زودرس در پسر
علائم رایج در پسران می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بزرگ شدن آلت تناسلی و بیضه ها
- رشد موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل
- رشد موی صورت
- نعوظ خود به خودی
- تولید اسپرم
- آکنه
- عمیق و بم شدن صدا
سایر علائم این اختلال در هر دوجنسیتی عبارتند از:
- بد خلقی
- افزایش پرخاشگری
- زودتر از سایر همکلاسی ها بلند قد می شوند
نشانه ها و علائم بلوغ زودرس می تواند مانند سایر بیماری ها باشد. مطمئن شوید که فرزندتان برای تشخیص به پزشک خود مراجعه می کند.
جلوگیری از بلوغ زودرس در دختر
هیچ کس نمی تواند از برخی از عوامل خطر بلوغ زودرس مانند جنسیت و نژاد اجتناب کند. اما مواردی وجود دارد که می تواند شانس بلوغ زودرس کودکان را کاهش دهد از جمله:
- هر چیزی که حاوی استروژن یا تستوسترون است را از کودکان دور نگه دارید. اینها ممکن است شامل داروهای تجویزی برای بزرگسالان یا مکمل های رژیمی باشد.
- کودکان را تشویق کنید که وزن مناسبی داشته باشند.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص روانشناسی و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمائید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
درمان بلوغ زودرس پسران
هدف از درمان برای جلوگیری از شروع علائم اولیه بلوغ است. در برخی موارد علائم بلوغ زودرس را می توان معکوس کرد. درمان به نوع بلوغ زودرس و علت آن بستگی دارد. درمان ممکن است با هورمون آزاد کننده گنادوتروپین مصنوعی انجام شود. این می تواند روند بلوغ جنسی را متوقف کند. این کار را با متوقف کردن غده هیپوفیز از ترشح هورمون های گنادوتروپین انجام می دهد. این معمولا شامل دارویی به نام درمان آنالوگ GnRH است که توسعه بیشتر را به تاخیر می اندازد.
ممکن است تزریق ماهیانه با داروهایی مانند لوپرولید استات (Lupron Depot) یا تریپتورلین (Trelstar، Triptodur Kit) باشد. یا برخی از فرمول های جدیدتر را می توان در فواصل طولانی تری داد.
آزمایش تشخیص بلوغ زودرس
تشخیص بلوغ زودرس شامل موارد زیر است:
- بررسی سوابق پزشکی کودک و خانواده.
- انجام معاینه فیزیکی
- انجام آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون.
- اشعه ایکس از دست و مچ دست کودکان نیز در تشخیص بلوغ زودرس مفید است. این اشعه ایکس می تواند نشان دهد که استخوان ها خیلی سریع رشد می کنند یا خیر.
- ام آر آی مغز. این آزمایش تصویربرداری می‌تواند نشان دهد که آیا کودکانی که بلوغ زودرس مرکزی دارند مشکلات مغزی دارند که باعث شروع زودرس بلوغ می‌شود یا خیر.
- آزمایش تیروئید این آزمایش می تواند نشان دهد که آیا غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی کند وضعیتی به نام کم کاری تیروئید. این تست ممکن است برای کودکانی که علائم کم کاری تیروئید دارند مانند: خستگی، واکنش به سرما، شروع عملکرد ضعیف در مدرسه یا داشتن پوست رنگ پریده و خشک استفاده شود.
- سایر آزمایشات برای بلوغ زودرس محیطی
کودکان مبتلا به بلوغ زودرس محیطی نیاز به آزمایشات بیشتری برای یافتن علت بیماری خود دارند. این ممکن است شامل آزمایش خون بیشتر برای بررسی سطح هورمون یا در دختران سونوگرافی برای بررسی کیست یا تومور تخمدان باشد.
آیا بلوغ زودرس خطرناک است
بلوغ زودرس باعث می شود که بدن و خلق و خوی کودک خیلی زودتر از دوستان و همکلاسی هایش تغییر کند. این ممکن است باعث شود کودک احساس خجالت و خودآگاهی کند یا توسط سایر کودکان مورد آزار و اذیت قرار گیرد. بلوغ زودرس ممکن است باعث جهش رشد در کودک شود اما با پایان یافتن بلوغ رشد کودک متوقف می شود. بنابراین آنها ممکن است کوتاهتر از سایر کودکان هم سن باشند. بلوغ زودرس ممکن است برای کودکانی که سریعتر از سایر کودکان رشد می کنند نیز شرم آور باشد. این مسائل می تواند منجر به مسائل رفتاری، عاطفی و اجتماعی شود.
کودکان ممکن است با اضطراب و افسردگی مشکل داشته باشند. آنها ممکن است در خطر ابتلا به اختلالات مصرف مواد و درگیر شدن در رفتارهای پرخطر باشند.
چه غذاهایی باعث بلوغ زودرس می‌شود
علت اصلی و علائم بلوغ زودرس معمولاً به غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس مربوط می شود و اغلب بیشتر به ژنتیک یا یک بیماری زمینه ای مربوط می شود تا رژیم. با این حال آیا غذایی وجود دارد که باعث بلوغ زودرس شود؟ رژیم غذایی می تواند بر سطح هورمون ها و سرعت رشد کودکان تأثیر بگذارد. برخی از دلایل اصلی عبارتند از مصرف قند و غذاهای پر کالری، همراه با غذاهایی که فرآوری شده یا در ظروفی مانند پلاستیک نگهداری می شوند.
پیشنهاد ویژه: ترایپوفوبیا یا ترس از فرورفتگی چیست؟ + نحوه درمان آن
درمان خانگی بلوغ زودرس
درمان خانگی برای بلوغ زودرس وجود ندارد اما با انجام دادن یک سری از کارها می‌توان این امر را مدیریت و به تعویق انداخت:
- رژیم غذایی مناسب
- دوری از مصرف فست فودها، غذاهای چرب و پر شکر
- کنترل وزن
- دوری از استرس و اضطراب
- مصرف میوه سبزیجات و غذاهای سالم
سخن پایانی
بلوغ زودرس را بلوغ زود هنگام نیز می گویند. این بدان معناست که علائم فیزیکی بلوغ جنسی کودک خیلی زود ظاهر می شود. بلوغ زودرس قبل از 8 سالگی در دختران و قبل از 9 سالگی در پسران اتفاق می افتد. علائم بلوغ زودرس می تواند شامل رشد سینه، موهای ناحیه تناسلی و تغییرات صدا باشد. ممکن است در اثر تومورها یا رشد روی تخمدان ها، غدد فوق کلیوی، غده هیپوفیز یا مغز ایجاد شود. در بسیاری از موارد هیچ دلیلی برای این اختلال یافت نمی شود. درمان ممکن است با هورمون آزاد کننده گنادوتروپین مصنوعی انجام شود.
این می تواند روند بلوغ جنسی را متوقف کند. بلوغ زودرس ممکن است باعث شود کودک احساس خجالت و خودآگاهی کند یا توسط سایر کودکان مورد آزار و اذیت قرار گیرد. شما می توانید با رفتار عادی با فرزندتان افزایش عزت نفس فرزندتان و در صورت نیاز به کمک بیشتر به دنبال روانشناس کودک خود باشید. بلوغ می تواند یک دوره استرس زا در زندگی کودک باشد به خصوص زمانی که زودتر فرا می رسد. اما اگر کودک شما علائم بلوغ زودرس را نشان می دهد می تواند استرس بیشتری داشته باشد.
اگر علائمی از بلوغ زودرس در کودک خود مشاهده کردید فوراً با پزشک تماس بگیرید. آنها می توانند به شما در تصمیم گیری در مورد لزوم درمان کمک کنند.
سوالات متداول
دلایل بلوغ زود هنگام چیست؟
می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد از جمله: اختلال تخمدان ها، غده هیپوفیز، مشکلات سیستم عصبی مرکزی، سابقه خانوادگی و عوامل محیطی.
آیا بلوغ زودرس خطرناک است؟
بلوغ زودرس به تنهایی خطرناک نیست اما اعث مشکلاتی در کودکان می‌شود از جمله کاهش اعتماد به نفس، شرم و خجالت، مسائل رفتاری عاطفی و اجتماعی، کوتاهی قد، اضطراب و افسردگی و رفتارهای پرخطر شود.
چه غذاهایی باعث بلوغ زودرس می‌شود؟
غذاهای پر قند و پرکالری، فرآوری شده، پرچرب و فست فودها می‌توانند به صورت مستقیم و غیر مستقیم باعث بلوغ زودرس در کودکان شوند.
