بارداری یک تجربه‌ی جدید و شیرین برای زنان است و بدن، باید خود را برای رشد جنین آماده کند. همانگونه که می دانید حیات جنین وابسته به بدن مادر است، بنابراین بدن زن در بارداری سعی می‌کند با ترشح هورمون‌های مختلف، خود را برای این مرحله آماده کند. تغییرات هورمونی در دوران بارداری یکی از بزرگترین تغییرات در بدن هر خانم است که در طول حیاتش رخ می‌دهد. ما در این مطلب از سری مقالات ازپزشک به تاثیر تغییرات ھورمونی در نتایج آزمایش بارداری همچنین تست بارداری اشاره خواهیم کرد. چنانچه به ویزیت آنلاین زنان و زایمان نیاز داشتید همین الان اپلیکیشن ازپزشک را بر روی گوشی همراهتان نصب کنید. با نصب اپلیکیشن می‌توانید در هر زمان و مکان از بهترین متخصصان مشاوره آنلاین دریافت کنید.
تغییرات ھورمونی در آزمایش بارداری
هورمون hCG نخستین فرآورده قابل اندازه‌گیری بارداری است. معمولا ۹ روز بعد از لقاح بین ۶ الی ۱۲ روز در صورتی که بارداری صورت بگیرد، لانه گزینی رخ می‌دهد. ۲ تا ۳ روز بعد از لانه گزینی سطح هورمون hCG در خون افزایش می یابد. ۳ تا ۴ روز بعد از لانه گزینی سطح هورمون hCG در ادرار افزایش می یابد که این هورمون در ابتدا از جسم زرد و سپس از سلولهای سن سیتیوتروفوبلاست جفت سنتز میشود. مطالعات گوناگون نشان داده‌اند که hCG خون جنین اهمیت فراوانی در تکامل آدرنال و گونادهای جنین در سه ماهه دوم بارداری دارد. این هورمون باعث بقای جسم زرد برای ادامه تولید پروژسترون می شود. اندازه گیری hCG در سه ماهه دوم ارزش تشخیصی بالاتری نسبت به free beta hCG برای سندرم داون دارد.
افزایش بیش از انتظار این مارکر می تواند مطرح کننده کوریوکارسینوم، مول هیداتی فورم و یا حاملگی چندقلویی زن باردار باشد. در اختلالات عروق جفتی و هیپوکسی جفت نیز می توان پرولیفراسیون (تکثیر) سلولهای تروفوبلاست جفت و در نتیجه افزایش تولید hCG را شاهد بود. افزایش با دلیل نامشخص و منفرد این مارکر (hCG moM > 3.0) با افزایش عوارضی چون پره اکلامپسی، زایمان زودرس، IUGR و مرده زایی همراه است.
تغییرات هورمونی در سه ماهه اول بارداری
شمارش بارداری از روز اول آخرین پریود شما آغاز میشود. از هفته‌های 5 و 6 به بعد بعضی از خانم‌های باردار حالت تهوع را تجربه خواهند کرد بنابراین تغییرات هورمونی در بارداری از همین‌جا اتفاق می‌افتد. همانگونه که عنوان کردیم اولین تغییر هورمون در بارداری مربوط به هورمون‌های استروژن و پروژسترون است. این دو هورمون وظیفه‌ی تنظیم چرخه‌ی بدن در پریود را بر عهده دارند و با ترشح آنها هورمون در بارداری افزایش خواهد یافت.
بیشتر بدانید
پروژسترون برای بارداری مهم است چرا که رحم شما را آماده‌ی پذیرایی از سلول لقاح یافته می‌کند. ابی باعث نرم شدن عضلات شده و کمک می‌کند تا سلول لقاح یافته به دیواره‌ی رحم بچسبد. این هورمون کاری می‌کند تا رحم منقبض نشود. این هورمون اثرات دیگری نیز بر بدن مادر باردار خواهد داشت. به دلیل نرم و منعطف شدن عضلات، گوارش مادر طولانی شده و ممکن است باعث یبوست شود. هورمون پروژسترون در اوایل بارداری توسط کیستی در تخمدان زنان باردار به نام جسم زرد ترشح میشود. جسم زرد تولید پروژسترون را تا حدود هفته‌ی دهم ادامه می‌دهد، سپس جفت مسئولیت تولید آن را بر عهده می‌گیرد.
یکی از خدمات فوق‌العاده سامانه از پزشک که باعث محبوبیت آن در بین بیماران و پزشکان عزیز شده است امکان دریافت ویزیت پزشک آنلاین و یا مشاوره پزشک تصویری می‌باشد در واقع سامانه ازپزشک با قرار دادن این خدمات ارزشمند در سامانه خود باعث شده تا در هر مکانی و هر زمانی بتوانید به راحتی از این خدمات استفاده نمائید. فقط کافی است همین الان اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات این مجموعه برخوردار شوید.
استروژن وظیفه متعادل کردن پروژسترون را دارد و این هورمون پوشش آندومتری را که برای رشد جنین حیاتی است، حفظ می‌کند. استروژن باعث افزایش جریان خون شده و جریان خون مادر را به دلیل تغذیه‌ی جنین داخل رحم در دوران بارداری افزایش می‌دهد. افزایش گردش خون کاری می‌کند تا سینه‌های مادر متورم و حساس شود.
استروژن نیز مانند پروژسترون تا قبل از شکل‌گیری جفت توسط جسم زرد ترشح میشود. این هورمون بارداری نقش مهمی در رشد و توسعه‌ی جنین ایفا می‌کند. همچنین به رشد برخی از اندام‌های داخلی و همچنین سایر اعضای بدن جنین کمک می‌کند.
پس از پایان سه ماهه‌ی اول، در بدن شما سطوح بالاتری از استروژن در حال گردش دارد و پس از آن به سطح ثابتی می‌رسد. استروژن باعث تحریک غدد فوق کلیوی یا آدرنال جنین برای تولید هورمون میشود، همچنین باعث رشد غدد فوق کلیوی جنین خواهد شد.
بیشتر بخوانید: باید ها و نباید های ماه اول بارداری
تغییرات هورمونی در سه ماهه دوم بارداری
بهترین دوران بارداری سه ماهه دوم آن است. چرا؟ چون حالت تهوع از هفته سیزدهم بارداری کم کم از بین می‌رود؛ مشکلات ماه‌های آخر بارداری نیز هنوز وجود ندارند، بنابراین مادر باردار احساس خوبی دارد. تغییرات هورمونی در این دوره‌ی بارداری باعث میشود که احتمالا در مفاصل و لگن احساس فشار ناخوشایندی را تجربه کنید. ورزش یوگا به بهبود این وضع کمک می‌کند. البته مادران باردار باید دقت کنند و در کلاس‌هایی شرکت کنند که مخصوص زنان باردار است.
بعد از آزمایش بارداری ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون همچنان روند صعودی دارد. افزایش این دو هورمون، باعث تحریک هورمون ملانوسیت یعنی شفاف شدن پوست میشود. نوک سینه‌ها در این دوران تیره میشود و ممکن است خال‌ها یا لک و مک‌هایی روی پوست ایجاد شود. خوشبختانه تمام این تغییرات که به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری است، بعد از زایمان از بین خواهند رفت.
تغییرات هورمونی در سه ماهه سوم بارداری
در این دوران جنین شروع به وزن‌گیری می‌کند. تغییرات هورمونی در سه ماهه سوم بارداری به اوج خود می‌رسد. بدن مادر باردار در حال افزایش ترشح هورمون‌هایی است که برای زایمان و پس از آن، به آنها نیاز دارد. ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در هفته‌ی 32 به اوج خود می‌رسد و در این سه ماه، بدن مادر بالاترین میزان هورمون‌های استروژن را خواهد داشت. در این دوران پای زن باردار متورم میشود که این امر می‌تواند به غدد لنفاوی ارتباط داشته باشد. در روزهای آخر بارداری، ممکن است مادر باردار بعد از آزمایش بارداری، با مشکلات گوارشی نظیر برگشت اسید معده روبرو شود.
بیشتر بدانید
همچنین ممکن است زنان باردار در این دوران، بدخوابی را تجربه کنند. یکی دیگر از تغییرات هورمونی در آزمایش بارداری، افزایش ترشح هورمون پرولاکتین (Prolactin) است. پرولاکتین هورمونی است که رشد بافت سینه را تحریک می‌کند تا برای شیردهی آماده شود. این هورمون در سه ماهه‌ی سوم بارداری به بیش از ده برابر میزان آن در ابتدای بارداری خواهد رسید. تغییرات هورمونی در دوران بارداری، یکی از مهم‌ترین و بی‌نظیرترین تغییرات طبیعی بدن است که به صورت ناخودآگاه و برحسب شرایط صورت می‌گیرد. تنها در صورت وجود این تغییرات هورمونی است که بدن مادر قادر به نگهداری و رشد جنین خواهد بود.
تست بارداری
انواع تست بارداری هورمونی به نام hCG مخفف گونادوتروپین جفتی انسان را در ادرار شما تشخیص می دهند. هنگامی که یک اسپرم و یک تخمک به هم می پیوندند و شروع به رشد می کنند، برخی از سلول ها (که به زودی به جفت تبدیل می شوند) شروع به تولید hCG می کنند. چه به صورت نواری ، در خانه یا مطب پزشکان، آزمایش بارداری در خانه همگی وجود هورمون بارداری hCG را آزمایش می‌کنند.
اگر به ماما یا مطب دکتر برای نتایج آزمایش بارداری خود مراجعه کنید، ممکن است برای آزمایش بارداری ، ازمایش خون را نیز انجام دهند. که به بررسی وجود همان هورمون، hCG، در خون شما می‌پردازد. آزمایش‌های بارداری ادرار و نتایج آزمایش بارداری به تنهایی معمولاً بسیار دقیق هستند، بنابراین آزمایش‌های بارداری خون عمدتاً تنها در صورتی استفاده می‌شوند که نیاز به دانستن سطح دقیق hCG درخون شما وجود داشته باشد. برای داشتن دقیق ترین نتیجه، یک هفته پس از عقب افتادن قاعدگی، تست بارداری و آزمایش بارداری انجام دهید. برخی از تست‌های بارداری می‌توانند حاملگی را زودتر تشخیص دهند، اما اگر بدن شما HCG کافی تولید نکرده باشد، احتمال منفی کاذب در این موارد بیشتر است.
نتایج آزمایش بارداری
از نکات مهم برای تفسیر نتایج آزمایش بارداری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- به مقدار هورمون HCG توجه کنید. چرا که در بعضی ازبارداری های طبیعی، مقدار این هورمون کم است و نوزادی کاملا سالم به دنیا می‌آید. بنابراین سونوگرافی در هفته های ۵ و ۶ صحت بیشتری نسبت به اندازه گیری HCG دارد.
- در مواردی که به باردار شدن خود شک دارید باید چند آزمایش با فاصله از هم انجام دهید تا بتوانید نتیجه درست بگیرید.
- کارشناسان توصیه می‌کنند زنان هنگام انجام آزمایش بارداری از مصرف آنتی بیوتیک‌ها، دارو‌های ضد درد، دارو‌های جلوگیری از بارداری و یا سایر دارو‌ها که ممکن است، بر نتیجه آزمایش اثر داشته باشد خودداری کنند. از این طریق می توانند تفسیر آزمایش بارداری درستی داشته باشند.
- در تفسیر نتایج آزمایش بارداری از روی مقدار هورمون، چنانچه مقدار هورمون BhCG کمتر از 10 باشد، شخص باردار نیست.
- چنانچه مقدار هورمون BhCG بیشتر از 25 باشد، فرد باردار است.
- اگر مقدار هورمون BhCG بین 10 تا 25 باشد؛ نمی‌توان با قاطعیت گفت که شخص باردار است یا خیر.
- در تفسیر آزمایش بارداری و تست بارداری به صورت کلی سطح هورمون hCG کمتر از mIU/ml 5 نشان دهنده عدم حاملگی است. هر مقداری بیش از mIU/ml 25 نشان دهنده وجود حاملگی زنان است.
سوالات متداول
سقط جنین خطر بروز مشکل در بارداری بعدی را بالا می‌برد؟
سقط باعث بروز مشکل در باروری یا حاملگی بعدی نمی‌شود.
اگر اوایل حاملگی از قرص ضد بارداری استفاده شود، منجر به نارسایی مادرزادی میشود؟
مصرف قرص ضد بارداری در اوایل حاملگی خطر نارسایی مادرزادی را افزایش نمی‌دهد.
اگر در حال مصرف قرص ضد بارداری تست حاملگی دهم، جواب آن دقیق خواهد بود؟
نتایج تست بارداری حین مصرف قرص ضد بارداری دقیق است.
در صورت تاخیر عادت ماهانه و تزریق آمپول پروژسترون احتمال بارداری وجود دارد؟
آمپول پروژسترون جلوی بارداری را می گیرد.
