جنتامایسین برای درمان برخی عفونت های جدی که توسط باکتری هایی مانند مننژیت (عفونت غشاهای اطراف مغز و نخاع) و عفونت های خون، شکم (ناحیه معده)، ریه ها، پوست، استخوان ها، مفاصل و دستگاه ادراری ایجاد می‌شوند، استفاده می شود. این دارو در دسته ای از داروها به نام آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزید قرار دارد و تاصیر آن بر از بین بردن باکتری ها است. به طور کلی آنتی بیوتیک ها در درمان سرماخوردگی، آنفولانزا یا سایر عفونت های ویروسی موثر نیستند. در واقع مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در مواقعی که نیازی به آنها نیست، خطر ابتلا به عفونتی را که بعداً در مقابل درمان آنتی‌بیوتیکی مقاومت می‌کند، افزایش می‌دهد.
انواع مختلف جنتامایسین و موارد مصرف آن
پماد و قطره چشمی
جنتامایسین چشمی به صورت پماد و قطره چشمی با غلظت 0.3 درصد تولید می شود که معمولاً برای عفونت های باکتریایی چشم، مانند کراتیت و ورم ملتحمه استفاده می شود.
پماد موضعی
پماد و کرم موضعی جنتامایسین دارای غلظت 0.1 درصد بوده و موارد مصرف آن به عفونت های خاص پوست و بافت زیر جلدی محدود می شود که معمولاً در اثر خراشیدگی، بریدگی و سوختگی به وجود آمده اند.
آمپول جنتامایسین
تزریق جنتامایسین متداول ترین نوع تجویز این دارو می باشد که عمدتاً شامل تزریق عضلانی و داخل وریدی است که دوز هر دو بر اساس وزن بیمار محاسبه می شود. برای محاسبه دوز مورد نیاز در بیماران با چاقی متوسط تا شدید، وزن اضافی در 0.4 ضرب شده و با وزن ایده آل تخمین زده شده، جمع زده می شود. مقدار ارجح این دارو در اکثر عفونت های سیستمیک توسط میکروب های حساس، دوز 5 تا 7 میلی گرم بر کیلوگرم در روز به صورت داخل وریدی است. هنگامی که این آنتی بیوتیک به صورت داخل وریدی تزریق می شود، معمولاً در مدت زمان 30 دقیقه تا 2 ساعت هر 6 یا 8 ساعت یک بار تزریق تکرار می گردد (تزریق آهسته). دوز روزانه عضلانی معمولا برای برخی از عفونت های غیر جدی مانند بیماری التهابی لگن بدون سپسیس تجویز می شود.
جنتامایسین و آمینوگلیکوزیدها دارای ویژگی های خاصی در فعالیت ضد باکتریایی خود هستند. به این صورت که ظرفیت باکتری کشی آمینوگلیکوزیدها با حداکثر غلظت آنها در ارتباط است، به طوری که هر چه غلظت بیشتر باشد، کشتن باکتری بیشتر است. بنابراین، این ویژگی ها توضیح می دهند که چرا این دارو در رژیم های با دوز بالا یا دوزهای طولانی مدت تجویز می شود.
تزریق آمپول جنتامایسین می تواند هم در بیمارستان و درمانگاه انجام شود و هم در منزل. اگر تزریق در منزل انجام می شود، پزشک باید نحوه و دوز دارو را تجویز کند. در چند روز اول درمان با تزریق آن باید احساس بهتری داشته باشید. اگر علائم شما بهبود نیافت یا بدتر شد، با پزشک خود تماس بگیرید.
حتی اگر احساس بهبود می کنید، مصرف دارو را قطع نکنید و درمان را تا انتها دنبال کنید. اگر مصرف را خیلی زود متوقف کنید یا دوزهای مصرفی را فراموش کنید، عفونت شما ممکن است به طور کامل درمان نشود و باکتری ها در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم شوند.
پیشنهاد مقاله: استفاده از آمپول نوروبیون برای سلامت پوست و مو
اقدامات احتیاطی قبل از مصرف جنتامایسین
اگر به هر داروی مشابه دیگری مانند آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزید از جمله توبرامایسین، استرپتومایسین، آمیکاسین، نتیلماسین، یا نئومایسین حساسیت دارید، نباید از آمپول جنتامایسین استفاده کنید:
برخی از علائم واکنش آلرژیک به این دارو عبارت اند از:
- تنگی نفس، خس خس سینه یا مشکل در تنفس
- تورم صورت، لب ها، زبان یا سایر قسمت های بدن
- بثورات، خارش یا کهیر روی پوست.
اگر مطمئن نیستید که آیا هر یک از این موارد در مورد شما صدق می کند یا خیر، با پزشک خود صحبت کنید. اگر در گذشته واکنش های جدی (مانند کم شنوایی یا مشکلات کلیوی) به جنتامایسین، آمیکاسین، توبرامایسین، یا نئومایسین را تجربه کرده اید، نباید برای شما آمپول جنتامایسین تزریق شود. در صورت تجویز این دارو، پزشک خود را در جزیان حساسیت به هر دارو، غذا، مواد نگهدارنده یا رنگ، بگذارید.
یکی از خدمات فوق‌العاده سامانه از پزشک که باعث محبوبیت آن در بین بیماران و پزشکان عزیز شده است امکان دریافت ویزیت پزشک آنلاین و یا مشاوره پزشک تصویری می‌باشد در واقع سامانه ازپزشک با قرار دادن این خدمات ارزشمند در سامانه خود باعث شده تا در هر مکانی و هر زمانی بتوانید به راحتی از این خدمات استفاده نمائید. فقط کافی است همین الان اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات این مجموعه برخوردار شوید.
شرایط پزشکی مورد نیاز برای اطلاع به پزشک
اگر هر یک از شرایط پزشکی زیر را دارید یا قبلا داشته اید به پزشک خود اطلاع دهید:
- بیماری کلیوی یا هر گونه مشکل کلیوی
- مشکلات شنوایی، یا اگر شما یا خانواده تان به بیماری جهش میتوکندری یا از دست دادن شنوایی به دلیل داروهای آنتی بیوتیکی مبتلا هستید. وجود برخی جهش های میتوکندری ممکن است خطر کاهش شنوایی را با مصرف این محصول افزایش دهند.
- اختلالات عضلانی (مانند میاستنی گراویس، بیماری پارکینسون)
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید یا در دوران شیردهی هستید به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین اگر داروی دیگری مصرف می کنید، از جمله داروهایی که بدون نسخه از داروخانه، سوپرمارکت یا فروشگاه مواد غذایی بهداشتی خریداری می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از داروها و جنتامایسین ممکن است با یکدیگر تداخل داشته باشند. این داروها شامل موارد زیر می شوند:
- آنتی بیوتیک هایی مانند کولیستین، وانکومایسین، کلیندامایسین، سفالوسپورین ها و پنی سیلین ها
- قرص های ادرار آور مانندفروسماید، اتاکرینیک اسید، بومتانید
- سیس پلاتین (دارویی که برای درمان سرطان استفاده می شود)
- آمفوتریسین (داروی ضد قارچ)
- داروهای بیهوشی (مانند هالوتان)
- ویتامین K
- شل کننده های عضلانی (مانند سوکسامتونیوم).
این داروها ممکن است تحت تأثیر جنتامایسین قرار گیرند یا بر عملکرد آن تأثیر بگذارند. پزشک شما را در مورد ادامه مصرف سایر داروها در حین دریافت ای دارو راهنمایی می کند.
عوارض جانبی آمپول جنتامایسین
جنتامایسین به اکثر افراد مبتلا به عفونت های خاص کمک می کند، اما ممکن است در تعداد کمی از افراد باعث عوارض جانبی ناخواسته ای شود. همه داروها می توانند عوارض جانبی داشته باشند که گاهی اوقات این عوارض جدی هستند، اما بیشتر اوقات جدی نیستند. اگر بیش از 65 سال سن دارید، ممکن است احتمال بروز عوارض جانبی افزایش یابد. عوارض زیر معمولا به صورت خفیف روی می دهند و جایی برای نگرانی نیست:
- تب، لرز شدید، گلودرد، زخم دهان
- حالت تهوع
- سردرد
- خونریزی غیر معمول یا کبودی زیر پوست
- کاهش وزن، از دست دادن اشتها
- ضعف یا خستگی
- افزایش ترشح بزاق
- درد مفاصل
- ریزش مو
- گیجی افسردگی
- درد در محل تزریق
پیشنهاد ویژه: موارد مصرف داروی سفازولین و عوارض آن
عوارض جدی تر
با این حال در صورتیکه عوارض جدی زیر را تجربه کردید، سریعا با پزشک خود صحبت کنید یا به نزدیکترین بیمارستان بروید:
- علائم یک واکنش آلرژیک، مانند بثورات، خارش یا کهیر روی پوست؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا سایر قسمت های بدن؛
- تنگی نفس، خس خس سینه یا مشکل در تنفس
- سردرد شدید
- سرگیجه
- مشکلات شنوایی یا صدای زنگ در گوش
- عدم تعادل
- کاهش ادرار
- سوزن سوزن شدن پوست، بی حسی یا انقباض عضلانی
- تشنج
سوالات متداول
آیا جنتامایسین یک آنتی بیوتیک قوی به شمار می رود؟
این دارو برای درمان عفونت های باکتریایی شدید یا جدی استفاده می شود، بنابراین می توان گفت نوعی آنتی بیوتیک قوی است.
آیا جنتامایسین را می توان در درمان زخم ها به کار برد؟
مطالعات انجام شده نشان داده است که مصرف جنتامایسین با بروز لامینین 332 در فصل مشترک درم- .اپیدرم، در مدت سه ماه باعث بهبود چشمگیر زخم های عفونی شده است
چگونه از قطره جنتامایسین استفاده کنیم؟
سر را به عقب خم کنید و با انگشت اشاره یک دست، به آرامی روی پوست درست زیر پلک پایین فشار دهید و پلک پایین را به پایین بکشید. دارو را در این فضا بریزید و پلک را رها کنید و چشم ها را به آرامی ببندید.
