بیماری گریوز یک اختلال خودایمنی و شایع ترین علت پرکاری تیروئید است که بر عملکرد غده تیروئید تأثیر می گذارد و منجر به تولید بیش از حد هورمون می شود. این بیماری در صورت عدم درمان منجر به علائمی مانند افزایش ضربان قلب و متابولیسم و همچنین سایر عوارض جدی می گردد. غده تیروئید هورمون هایی می سازد که به بدن کمک می کند تا طیف وسیعی از عملکردهای حیاتی را تنظیم نماید، از جمله: رشد و تکامل، دمای بدن، ضربان قلب، وزن، باروری، سلامت روان، خواب. زنان پنج برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به بیماری گریوز هستند. این عارضه در میان افراد 30 ساله و بالاتر شایع تر است، اگرچه امان دارد در هر سنی حتی در کودکان تشخیص داده شود.
فهرست مطالب
این بیماری کشنده نیست، اما عوارض آن ممکن است بر سلامت کلی یا امید به زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد. برخی از افراد در صورت عدم درمان یا کنترل نامناسب بیماری، ممکن است عوارضی مانند آریتمی، نارسایی قلبی یا سکته را تجربه کنند. این وضعیت همچنین ممکن است خطر پوکی و شکستگی استخوان را افزایش دهد. اگرچه هیچ درمانی برای بیماری گریوز وجود ندارد، روش‌هایی برای کمک به مدیریت این بیماری در دسترس هستند.
آیا بیماری گریوز خطرناک است؟
افراد مبتلا به این اختلال می‌توانند وضعیت خود را با دارو و سایر درمان‌ها مدیریت کنند. درصد کمی از افراد مبتلا به این بیماری، به ویژه نوع خفیف، ممکن است بهبود پیدا کنند. بهبودی گاهی، به ویژه در میان کودکان، موقتی می‌باشد. بیماری گریوز شایع ترین علت پرکاری تیروئید است. علائم مختلفی ایجاد می کند و بدون درمان می تواند منجر به عوارض شود. این عوارض قابل مدیریت است و در صورت بارداری یا نیاز به انجام هر نوع جراحی، پزشک باید ملاحظات خاصی را در نظر داشته باشد. عوارض این بیماری، از جمله آریتمی، نارسایی قلبی یا سکته مغزی، می‌تواند امید به زندگی فرد را کم کند، اما این عوارض در میان افرادی که بیماری خود را مدیریت می‌کنند، رایج نیست.
علائم بیماری گریوز
علت بیماری گریوز
علت این اختلال هنوز مشخص نیست، اما محققان بر این باورند که برخی از افراد دارای استعداد ژنتیکی برای ابتلا به این بیماری هستند و ممکن است پس از قرار گرفتن در معرض یک یا چند عامل خارجی به این اختلال خودایمنی مبتلا شوند از جمله:
- عفونت های ویروسی
- عفونت های باکتریایی
- تغییرات در سطوح هورمونی (در زنان)
- داشتن سطح ید بالاتر از حد طبیعی
یک فرآیند خودایمنی زمانی است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه بدن خود فرد را هدف قرار می دهد. در بیماری گریوز، بدن آنتی بادی (پروتئین های مبارزه کننده با عفونت) علیه غده تیروئید تولید می کند. چندین آنتی بادی مختلف تیروئیدی وجود دارد که هرکدام منجر به شرایط متفاوت تیروئید می شوند. آنتی بادی گیر نده TSH (TSHR-Ab ) آنتی بادی مرتبط با بیماری گریوز است
(هورمون محرک تیروئیدTSH) توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح شده، به گیرنده های TSH روی غده تیروئید متصل می شود تا باعث تولید هورمون های تیروئید گردد. TSHR-Ab مانند TSH عمل می کند و به غده تیروئید سیگنال می دهد که دریافت TSH را حتی زمانی که نیازی به آن نیست، ادامه دهد.
علائم بیماری گریوز
علائم پرکاری تیروئید (به هر علتی) و از جمله گریوز عبارتند از:
- کاهش وزن
- تپش قلب
- خستگی
- ضعف عضلانی
- بیقراری
- تحریک پذیری
- بیخوابی
- افزایش عرق / عدم تحمل گرما
- لرزش دست‌ها
- اسهال یا دفع مکرر
- افزایش اشتها (گاهی اوقات کاهش اشتها)
- نازک شدن مو
- تنگی نفس
- مشکلات باروری
- تغییرات چرخه قاعدگی
- سرگیجه
- فشار خون بالا
- اختلال حافظه
- اختلال بلع
- درد چشم‌ها
پیشنهاد مقاله: بیماری خود ایمنی چیست؟ انواع و علایم آن
دیگر علائم بیماری گریوز
سایر علائمی که معمولاً به طور اختصاصی در بیماری گریوز رخ می دهد:
- افتالموپاتی گریوز: که به آن اوربیتوپاتی گریوز نیز گفته می شود، اغلب باعث “برآمدگی چشم” می‌شود. افتالموپاتی گریوز می تواند باعث فشار در اطراف چشم، حساس شدن چشم‌ها و کاهش بینایی شود. این نشانه تقریباً یک سوم افراد مبتلا به گریوز را تحت تأثیر قرار می دهد و به علت تورم ناشی از فرآیند خود ایمنی این بیماری است.
- ضایعات پوستی: درموپاتی تیروئید که همچنین به عنوان درموپاتی گریوز شناخته می شود، می‌تواند باعث ضخیم شدن پوست، تورم و خارش شدید شود. در موارد نادر، ممکن است درموپاتی تیروئید به وضعیتی به نام آکروپاکی پیشرفت کند که با تغییر شکل انگشتان دست و پا مشخص می شود.
عوامل خطر
افرادی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری گریوز هستند عبارتند از:
- زنان
- سن 40 یا کمتر
- سیگاری ها
- بارداری یا دوره پس از زایمان
- افرادی که استرس زیادی را تجربه می کنند
- افرادی که درمان ضد رتروویروسی بسیار فعال (HAART) دریافت می کنند
- افرادی که در معرض سطوح بالای ید هستند
- کودکان مبتلا به سندرم داون
- کودکان مبتلا به سندرم دی جورج
برخی از شرایط خودایمنی افراد را بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار می دهد، از جمله:
- روماتیسم مفصلی
- دیابت نوع 1
- گاستریت خودایمنی
- ویتیلیگو (لک و پیس)
- سابقه خانوادگی بیماری هاشیموتو
- ابتلای یکی از اعضای نزدیک خانواده به بیماری گریوز یا اختلال خود ایمنی دیگر از جمله لوپوس
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
تشخیص بیماری گریوز
معاینه فیزیکی و آزمایش خون عملکرد تیروئید می تواند پرکاری تیروئید را مشخص کند. گاهی اوقات ممکن است برای افتراق بیماری گریوز از سایر انواع پرکاری تیروئید به تصویربرداری یا بیوپسی نیز نیاز باشد.
معاینه فیزیکی
این بیماری می‌تواند باعث بزرگ شدن غده تیروئید، ضربان قلب سریع، بیقراری، لرزش، رفلکس‌های سریع و احتمالاً پوستی مرطوب و صاف شود. ترکیبی از گواتر، افتالموپاتی و درموپاتی (یا آکروپاتی) نشان دهنده بیماری گریوز است.
آزمایشات خون
رایج ترین آزمایشات تیروئید شامل TSH، تیروکسین آزاد (T4 آزاد) و تری یدوتیرونین (T3) است. TSH پایین با T4 آزاد بالا و/یا T3 بالا نشان دهنده نوعی پرکاری تیروئید است. همچنین ممکن است جهت بررسی دقیق‌تر آزمایش‌های آنتی‌بادی تیروئید نیز انجام شود.
تست های تصویربرداری
این اختلال می تواند تغییری در ظاهر غده تیروئید ایجاد کند که از یک غده تیروئید طبیعی یا سایر مشکلات تیروئید متمایز شود و معمولاً با سونوگرافی تیروئید قابل مشاهده است.
اسکن تیروئید با ید رادیواکتیو
برای تعیین اینکه آیا تیروئید سطوح بالاتر از حد طبیعی ید را از جریان خون می گیرد یا خیر. پس از مصرف یک قرص ید رادیواکتیو، 4 تا 6 ساعت بعد و سپس 24 ساعت بعد دوباره از یک پروب گاما استفاده می‌شود تا مشخص شود که آیا تیروئید ید را بیش از حد طبیعی از جریان خون جذب می کند یا خیر.
درمان بیماری گریوز
هیچ درمان قطعی برای بیماری گریوز وجود ندارد، اما درمان‌های زیر ممکن است به مدیریت این بیماری کمک کند:
بتا بلاکرها
این داروها از جمله پروپرانولول می‌توانند علائم پرکاری تیروئید را معکوس کنند، ضربان قلب سریع را کاهش دهند، تعریق را کم کنند و به کاهش سطح اضطراب کمک نمایند.
داروهای ضد تیروئید
از جمله متی‌مازول و پروپیل تیوراسیل نحوه تعامل تیروئید با ید را تغییر می دهند و از تولید هورمون تیروئید توسط غده جلوگیری می کنند.
تشخیص بیماری گریوز
درمان با ید رادیواکتیو
بخشی یا تمام تیروئید را از بین می برد و از تولید بیش از حد هورمون جلوگیری می‌کند. اگر غده به طور کامل از بین رفته باشد، بیماران باید تا آخر عمر از لووتیروکسین، یک داروی جایگزین هورمون تیروئید، استفاده نمایند.
جراحی
که طی آن تمام تیروئید برداشته می شود (تیروئیدکتومی کامل). پس از برداشتن غده تیروئید، هورمون تیروئید نمی تواند تولید شود و در نتیجه پرکاری تیروئید از بین می رود. اگر کل غده برداشته شود، بیماران باید تا آخر عمر از لووتیروکسین، داروی جایگزین هورمون تیروئید، استفاده کنند. درمان های مختلفی برای افراد مبتلا به افتالموپاتی گریوز، از جمله اشک مصنوعی و کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا داخل وریدی، برای کنترل علائم مرتبط با چشم در دسترس است. این درمان ها به حفظ بینایی بیمار کمک می‌کند. Tepezza® (teprotumumab) یک درمان آنتی بادی مونوکلونال است که افتالموپاتی گریوز را درمان می‌کند.
راهبردهای سبک زندگی
مدیریت وزن
پرکاری تیروئید می‌تواند باعث کاهش وزن و افزایش اشتها شود. برای جلوگیری از کاهش وزن بیش از حد، ممکن است لازم باشد کالری دریافتی خود را افزایش دهید. بهتر است با پزشک یا یک متخصص تغذیه صحبت کنید تا به شما کمک کند تا یک برنامه غذایی برای حفظ وزن سالم داشته باشید. حتما یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و از غذاهای غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، کربوهیدرات‌ها و پروتئین استفاده کنید. حتی اگر کالری بالایی دارند، از غذاهای فرآوری شده یا سرخ شده پرهیز نمایید، زیرا حاوی مواد ناسالم هستند و می‌توانند بر سلامت تیروئید تأثیر منفی بگذارند.
پرکاری تیروئید می‌تواند کلسترول خون را کاهش دهد، بنابراین متخصص تغذیه ممکن است به شما اجازه دهد نسبت بیشتری از غذاهای حاوی چربی را نسبت به آنچه که به طور معمول در یک رژیم غذایی سالم توصیه می‌شود، مصرف کنید.
رژیم غذایی
برخی از غذاها به عنوان گواتروژن شناخته می شوند که در توانایی بدن برای استفاده از ید اختلال ایجاد می‌کنند. اگر به بیماری گریوز مبتلا هستید، در مورد گواتروژن ها باید اعتدال را رعایت کنید. مصرف بیش از حد این غذاها می تواند سطح هورمون تیروئید را کاهش دهد.
پیشنهاد ویژه: پرکاری تیروئید | درباره علائم، درمان و عوارض پرکاری تیروئید بخوانید
استرس
پرکاری تیروئید می تواند باعث اضطراب، تحریک پذیری و بیقراری شود. اغلب، داروهای ضد تیروئید برای کاهش این علائم کافی هستند، اما گاهی اوقات، مکانیسم های مقابله ای دیگری مانند مدیتیشن، بیوفیدبک، ورزش و مشاوره مورد نیاز است. پس از RAI یا درمان جراحی برای بیماری گریوز، امکان دارد کم کاری تیروئید طولانی مدت را تجربه کنید، که علائم زیادی را ایجاد می نماید و با علائم پرکاری تیروئید متفاوت است. اگر دچار کم کاری تیروئید شوید، ممکن است درمان طولانی مدت با داروهای جایگزین تیروئید ضروری باشد.
طوفان تیروئید: عارضه جدی بیماری گریوز
یک وضعیت شدید مرتبط با گریوز، طوفان تیروئید نامیده می شود و اگر درمان نشود، می تواند کشنده باشد. در این وضعیت، دمای بدن، ضربان قلب و فشار خون به سطوح خطرناکی می رسد. طوفان تیروئید معمولا زمانی رخ می دهد که تیروئید پرکار درمان نشود اما در موارد نادر، ممکن است ناشی از درمان با ید رادیواکتیو باشد.
علائم طوفان تیروئید عبارتند از:
- تحریک پذیری
- گیجی
- دمای بدن بالا
- تپش قلب
- بیقراری و تعریق
اگر تیروئید پرکار دارید و این علائم را تجربه کردید، فورا به اورژانس یا متخصص غدد مراجعه کنید.
