ویتامین D نقش مهمی در حفظ سلامت دارد. این ویتامین برای رشد سلول های عضلانی ، عملکرد مناسب سیستم ایمنی ذاتی و اکتسابی، حفظ سلامت سیستم اسکلتی ، و موارد دیگر ضروری است. از آنجایی که کمبود ویتامین D شایع است، بسیاری از افراد برای حفظ سطح سالم ویتامین D از مکمل‌های ویتامین D استفاده می‌کنند. اما مصرف بیش از حد این ویتامین نیز می تواند منجر به مشکلات سلامتی شود. برای آگاهی کامل در مورد ویتامین دی، فواید و عوارض آن با پزشک متخصص داخلی در ارتباط باشید.
فهرست مطالب
عوارض مصرف بیش از حد ویتامین D
مسمومیت با ویتامین D که هیپرویتامینوز D نیز نامیده می شود، یک بیماری نادر اما بالقوه جدی است که زمانی رخ می دهد که مقادیر بیش از حد ویتامین D در بدن وجود دارد.
مسمومیت ویتامین D معمولاً توسط دوزهای زیاد مکمل های ویتامین D ایجاد می شود – نه به دلیل رژیم غذایی یا قرار گرفتن در معرض نور خورشید، زیرا بدن مقدار ویتامین D تولید شده ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید را تنظیم می کند و حتی غذاهای غنی شده حاوی مقادیر زیادی ویتامین D نیستند.
پیامد اصلی مصرف بیش از حد ویتامین D تجمع کلسیم در خون (هیپرکلسمی) است که می تواند باعث تهوع و استفراغ، ضعف و تکرر ادرار شود. سمیت ویتامین D ممکن است به درد استخوان و مشکلات کلیوی مانند تشکیل سنگ های کلسیمی منجر شود که در این صورت باید سریعا به پزشک متخصص داخلی مراجعه نمود.
درمان شامل قطع مصرف ویتامین D و محدود کردن کلسیم در رژیم غذایی است. پزشک متخصص داخلی همچنین ممکن است مایعات و داروهای داخل وریدی مانند کورتیکواستروئیدها یا بیس فسفونات ها را تجویز کند.
عوارض مصرف بیش از حد ویتامین D
علائم مصرف بیش از حد ویتامین D عبارتند از:
افزایش سطح خونی
برای اینکه ویتامین D به سطوح سمی یا خطرناک در بدن برسد، باید بیش از 100 نانوگرم (ng) در میلی لیتر باشد.
توصیه‌ها در مورد سطوح بهینه ویتامین D متفاوت است، اما تحقیقات دانشمندان پزشک متخصص داخلی نشان می‌دهد که سطوح بین 30 تا 60 نانوگرم در میلی‌لیتر احتمالاً بهینه است و به محافظت در برابر بیماری کمک می کند. حتی در هنگام مصرف مکمل های ویتامین D با دوز بالا، بعید است که سطح ویتامین D خون یک فرد سالم به سطوح بیش از حد یا سمی برسد.
بیشتر موارد مسمومیت با ویتامین D ناشی از دوز نامناسب مکمل و اشتباهات تجویزی است.
افزایش سطح کلسیم خون
ویتامین D در جذب کلسیم غذاها به بدن کمک کند. با این حال، اگر مصرف ویتامین D بیش از حد باشد، کلسیم خون ممکن است به سطوح بالقوه خطرناک با علائم ناخوشایند برسد.
علائم سمیت ویتامین D در درجه اول مربوط به هیپرکلسمی یعنی افزایش بیش از حد سطح کلسیم خون است.
علائم هیپرکلسمی عبارتند از:
- ناراحتی های گوارشی مانند استفراغ، حالت تهوع، یبوست و درد معده
- خستگی، سرگیجه، توهم و گیجی
- از دست دادن اشتها
- ادرار بیش از حد
- سنگ کلیه، آسیب کلیه و حتی نارسایی کلیه
- فشار خون بالا و ناهنجاری های قلبی
- از دست دادن آب بدن
پیشنهاد مقاله: مشاوره با پزشک سنگ کلیه
محدوده طبیعی کلسیم خون 8.5-10.8 میلی گرم در دسی لیتر است.
هیپرکلسمی معمولاً پس از مصرف مگادوز ویتامین D برای مدت طولانی ایجاد می شود و می تواند تهدید کننده زندگی بوده و نیاز به مراقبت فوری پزشک متخصص داخلی دارد.
یکی از خدمات فوق‌العاده سامانه از پزشک که باعث محبوبیت آن در بین بیماران و پزشکان عزیز شده است امکان دریافت ویزیت پزشک آنلاین و یا مشاوره پزشک تصویری می‌باشد در واقع سامانه ازپزشک با قرار دادن این خدمات ارزشمند در سامانه خود باعث شده تا در هر مکانی و هر زمانی بتوانید به راحتی از این خدمات استفاده نمائید. فقط کافی است همین الان اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات این مجموعه برخوردار شوید.
علائم گوارشی:
عوارض گوارشی سطوح بیش از حد ویتامین D شامل درد معده، از دست دادن اشتها، یبوست یا اسهال نیز عمدتا مربوط به افزایش کلسیم خون است. با این حال، همه افراد مبتلا به هیپرکلسمی دقیقاً علائم مشابهی را تجربه نمی کنند.
مقدار ویتامین دی لازم در هر سن چقدر است؟
تغییر وضعیت ذهنی:
هیپرکلسمی می تواند منجر به تغییر وضعیت ذهنی در افراد مبتلا به سمیت ویتامین D شود.
افراد مبتلا به هیپرکلسمی ناشی از مسمومیت با ویتامین D معمولاً علائمی مانند گیجی، بی قراری، افسردگی و روان پریشی و حتی در موارد شدید، کما دارند.
پیشنهاد ویژه: حقایقی درباره افسردگی فصلی و راهکارهای آن + مشاوره روانشناسی آنلاین
عوارض کلیوی:
در برخی موارد، سمیت ویتامین D می تواند منجر به آسیب متوسط تا شدید کلیه و حتی نارسایی کلیه شود. زیرا ویتامین D بیش از حد در بدن می تواند با افزایش سطح کلسیم، سبب از دست دادن آب از طریق ادرار زیاد و کلسیفیکاسیون کلیه ها گردد.
هیپرکلسمی همچنین می تواند باعث انقباض عروق خونی کلیه و در نتیجه، کاهش عملکرد کلیه شود.
جالب اینجاست که کمبود ویتامین D نیز می تواند به کلیه ها نیز آسیب برساند و در مبتلایان به بیماری کلیوی منجر به عوارض شدید شود. این یکی از دلایلی است که لزوم حفظ سطح مطلوب ویتامین D خون زیر نظر پزشک متخصص داخلی را نشان می دهد.
مقدار ویتامین دی لازم در هر سن چقدر است؟
برای اکثر افراد، مصرف 10 میکروگرم (400 IU) ویتامین D در روز کافی و بی خطر است. طبق نظر پزشک متخصص داخلی :
- بزرگسالان و کودکان بالای 11 سال باید از مصرف مکمل های ویتامین D با دوز بالای روزانه حاوی بیش از 100 میکروگرم (4000 IU) خودداری کنند.
- کودکان 1 تا 10 ساله باید از مصرف مکمل های بیش از 50 میکروگرم (2000 IU) اجتناب نمایند.
- نوزادان زیر 12 ماه نباید بیش از 25 میکروگرم در روز (1000 IU) مصرف کنند.
